علل دل درد کودکان
دل درد کودکان، دلایل متعددی دارد. مشکلات مرتبط با معده و رودهها میتوانند منجر به دل درد شوند. برخی از این مشکلات عبارتند از:
یبوست
شایعترین مشکل مرتبط با شکم در کودکان، یبوست است. اگر فاصله بین دفعات دفع مدفوع در کودک شما بیش از حد معمول شود به خصوص اگر 4 روز یا بیشتر طول بکشد و وی این کار را با ناراحتی انجام دهد احتمالاً دچار یبوست شده است. ابتلا به یبوست در بلند مدت باعث ایجاد بیماریهای دیگری مانند سلیاک، کمکاری غده تیروئید یا بیماریهای دیگر شود که نیاز به مراقبتها و اقدامات پزشکی دارند.
درد نفخ
نفخ و باد شکم یکی دیگر از دلایل شایع دل درد در کودکان است. معمولاً این عارضه به دلیل عادات نامناسب غذایی پدید میآید. بهترین راه برای رهایی از باد و نفخ شکم این است که مصرف غذاها یا عادات محرک این عارضه را در کودک کاهش دهید. برای رهایی از گاز و نفخ شکم شما میتوانید از داروهای ضدنفخ کودکان مانند میلیکون استفاده کنید. به هر حال، اگر مشکل پس از سه روز برطرف نشد و با اسهال، استفراغ یا تب همراه بود باید به پزشک مراجعه کنید.
آلرژی نسبت به شیر یا عدم تحمل لاکتوز
اگر نوزاد شما نسبت به پروتئینهای موجود در شیر آلرژی دارد یا اگر به بیماری عدم تحمل لاکتوز مبتلا است ممکن است دچار دل درد همراه بااسهال، راش پوستی و استفراغ شود. در برخی موارد زمانی که کودک نوپای شما به شدت نسبت به شیر آلرژی نشان میدهد ممکن است واکنشهای خطرناکی که به آن آنافیلاکسی گفته میشود نشان دهد.
آپاندیس
التهاب و ورم آپاندیس یک ز دلایل شایع ایجادکننده دل درد در کودکان است.
ماشینگرفتگی
بسیاری از کودکان نوپا در هنگامی که در اتومبیل در حال حرکت هستند دچار ماشینگرفتگی میشوند. معمولاً در مسافرتهای طولانی این کودکان دچار حالت تهوع، دل درد و استفراغ میشوند.
مسمومیت
اگر نوزاد شما به طور تصادفی مادهای سمی مانند دارو، گیاهان، مواد مخدر یا مواد شیمیایی خورده باشد، ممکن است به دل درد شدیدی مبتلا شود.
عفونت مجاری ادراری
اگر نوزاد مبتلا به عفونت مجاری ادراری شده باشد ممکن است از درد و سوزش در هنگام ادرار کردن رنج برده و در ناحیه شکم و مثانه (زیر شکم) احساس ناراحتی داشته باشد.
استروپکوکی گلو
استروپکوکی گلو میتواند باعث ایجاد دل درد در نوزاد شود. این عفونت به دلیل وجود باکتری استروپکوکی ایجاد میشود و علائم آن عبارتند از تب،درد گلو و درد شکم. حتی ممکن است کودک دچار استفراغ شده و سر او نیز درد بگیرد.
آنفولانزای شکم
اگر کودک شما استفراغ میکند و از اسهال و شکم درد رنج میبرد ممکن است دچار گاستروآنتریت که به آن آنفولانزای شکم هم گفته میشود مبتلا شده باشد. اگر ابتلا به گاستروآنتریت باعث استفراغ یا اسهال، تب و بیاشتهایی در کودک شود منجر به کمآبی بدن وی میگردد، بنابراین باید کودک در هنگام بیماری مقادیر زیادی مایعات بنوشد.
ابتلا به عفونتهای دیگر
یک سرماخوردگی عادی و آنفولانزا میتواند باعث دل درد کودک شود.
برخی دیگر از دلایل ابتلا به دل درد عبارتند از:
• مسمومیت غذایی، آلرژی نسبت به غذا و پرخوری میتوانند از دلایل دل درد در کودکان باشند.
• میگرن شکمی: این بیماری غالباً در کودکانی که به سر دردهای میگرنی مبتلا هستند اتفاق میافتد.
• سندرم روده تحریکپذیر
• اضطراب یا افسردگی
• رفلاکس کودکان
• بیماری التهاب روده (بیماری کرون یا زخم کولیت)
• روتاویروس
• بیماری کمخونی داسی شکل
علائم دل درد در کودکان
دل درد در کودکان ممکن است به طور ناگهانی یا به صورت تدریجی ایجاد شود. ممکن است نوزاد در هنگام ابتلا به دل درد گریه کرده و زانوهای خود را به سمت قفسه سینه جمع کند. علائم دیگر که میتوانند نشاندهنده وجود دل درد در کودکان شوند عبارتند از:
مدت زمان وجود درد
معمولاً دل دردهایی که دلایل معمولی دارند زیاد طول نمیکشند. این درد میتواند به علت وجود گاز یا آنفولانزای شکمی باشد و تا 24 ساعت بهبود مییابد. هر دردی که بیش از 24 ساعت طول بکشد باید توسط پزشک مورد ارزیابی قرار گیرد.
محل درد
اگر درد در قسمت پایین شکم یا قسمتهای دیگر احساس شود میتواند نگرانکننده باشد و باید توسط پزشک مورد بررسی و معاینه قرار گیرد.
ظواهر
با توجه به وضعیت کودک ممکن است وی دچار بیحالی، پوستهپوسته شدن پوست، تعریق و خواب آلودگی شده باشد. اگر شما نمیتوانید با بازی حواس کودک را پرت کنید و وی به مدت چند ساعت از خوردن یا آشامیدن هر چیزی امتناع میکند ممکن است دلیل نگرانکنندهای وجود داشته باشد.
استفراغ
بسیاری از کودکان در هنگام ابتلا به شکم درد دچار استفراغ هم میشوند. اگر استفراغ پس از 24 ساعت از بین رفت جای نگرانی وجود ندارد؛ به عبارت دیگر اگر استفراغ کودک تا 24 ساعت متوقف نشد باید حتماً به پزشک مراجعه کنید.
راش پوستی
اگر کودک شما به دل درد مبتلا است و دچار راش پوستی هم شده است باید بلافاصله به متخصص اطفال مراجعه کنید.
تب: تب و دل درد به این معنی نیست که کودک به بیماری خطرناکی مبتلا شده است.
اسهال: دل درد یا درد معده در کودکان میتواند باعث اسهال شود و در زمانی که کودک به عفونتهای ویروسی مبتلا شده باشد اتفاق میافتد. معمولاً اسهال عفونی تا 72 ساعت طول میکشد. اگر این زمان بیشتر شد یا اسهال کودک خونی شد باید حتماً به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص
پزشک سوابق بیماری کودک شما را بررسی میکند و ممکن است اقدامات زیر را انجام دهد:
• معاینه بالینی: برای مشخص کردن محل درد و توصیف درد. به عنوان قسمتی از معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است مقعد کودک را مورد معاینه قرار داده و خونریزی را در آن بررسی کند.
• آزمایش خون
• آزمایش ادرار
• آزمایش مدفوع
در اینجا به برخی روشهای درمان دل درد کودکان که مورد تأیید پزشکان است میپردازیم:
استراحت در رختخواب
اگر کودک شما به شکم درد مبتلا شده است، استراحت کردن در رختخواب میتواند برای وی مفید باشد. وی را روی شکم بخوابانید اما فشار به شکم او نیاورید. بهترین موقعیت آن حالتی است که کودک در آن احساس راحتی بیشتری میکند.
دارو
قبل از دادن دارو به کودک حتماً با متخصص اطفال مشورت کنید. معمولاً استامینوفن بهترین دارو برای قطع تب است. از دادن آسپیرین به کودک خودداری کنید زیرا مصرف زیاد آن میتواند باعث ابتلا به سندرم ری در کودک شود. این سندرم باعث تورم مغز و کبد میشود. همچنین فقط در صورت تجویز پزشک به کودک آنتیبیوتیک بدهید.
مصرف مایعات
اگر کودک شما به اسهال و استفراغ مبتلا شده است باید به وی مقادیر زیادی مایعات بدهید. به وی هر 15 تا 20 دقیقه 30 تا 60 گرم آب بدهید.
غذای مناسب
غذاهای ملایم میتواند به کاهش دل درد نوزاد کمک کنند. سیبزمینی پخته و برنج سفید جزء غذاهای ملایم هستند که باعث تحریک شکم کودک نمیشوند.
به کودک غذاهای چرب ندهید زیرا باعث بدتر شدن اسهال و استفراغ وی شده و معده را تحریک میکنند. غذاهای پرچاشنی باعث وخیمتر شدن علائم کودک میشوند. به کودک شیر یا لبنیات ندهید. غذاها و نوشیدنیهای کافئیندار مانند شکلات یا نوشابه میتوانند علائم بیماری کودک را تشدید کنند. غذاهای شیرین باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شده و کودک را در مقابله با دل درد ضعیفتر میکند به همین دلیل باید از مصرف آنها اجتناب کنید.
منبع: سایت دکتر حمید شیخ الاسلامی، متخصص کودکان و فوق تخصص نوزادان