به شکل جدی سطح اکسیژن را در نوزادان تغییر داده و به کیفیت کلی خواب کودک آسیب می‌زند. اگر این مشکل درمان نشود، می‌تواند باعث عوارض جدی شود از قبیل تپش قلب پایین و رشد ضعیف نوزاد. بنابراین در صورتی که کودک شما این مشکل را دارد، باید به دنبال درمان فوری باشید.
وقفه‌ی تنفسی در خواب چقدر در نوزادان شایع است؟
وقفه‌ی تنفسی در خواب، در نوزادان نارس به دلیل وزن پایین آنها و همچنین سن بارداری آنها شایع می‌باشد. به استثنای نوازدانی که پیش از 28 هفته به دنیا می‌آیند، بیشتر نوزادان بزرگتر از آن هستند که درگیر این شرایط شوند. آپنه در خواب همچنین در نوزادانی که عفونت‌های تنفسی دارند، رایج است. در این صورت، این مشکل با رفع شدن عفونت و بازگشت دستگاه تنفسی به وضع طبیعی، حل می‌شود.
آیا وقفه‌ی تنفسی در خواب می‌تواند منجر به مرگ شود؟
وقتی تنفس نوزادان در خواب قطع می‌شود، مقدار اکسیژن در خون آنها پایین می‌آید. همچنین تپش قلب ممکن است به شکل چشم‌گیری کاهش بیابد. همه چیز بستگی به این دارد که نوزاد چگونه به قطع شدن تنفس واکنش نشان داده و چگونه از آن رهایی می‌یابد.
در موارد خطرناک، یک رویداد تهدید کننده‌ی حیات آشکار (ALTE) ممکن است رخ دهد. این زمانی است که یک نوزاد از یک مکث تنفسی جدی رهایی می‌یابد. پس از رویداد تهدید کننده از این دست، معمولاً نظارتی برای جلوگیری از رخدادهای تهدید کننده‌ی آینده توصیه می‌شود.
سطح پایین اکسیژن و تپش قلب پایین نیز ممکن است در طولانی مدت باعث بروز مشکلاتی گردد. اگرچه برخی از نوزادانی که با سندروم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) مواجه شده‌اند، پیش از آن از وقفه‌ی تنفسی شبانه رنج می‌برده‌اند، اما در واقع هیچ مدرک اثبات کننده و پیوند قطعی میان این دو پدید مشاهده نشده است.
انواع
سه نوع وقفه‌ی تنفسی در خواب وجود دارد:
• وقفه‌ی تنفسی انسدادی در خواب (OSA)، که به دلیل انسدادی در مسیر فوقانی جریان هوا ایجاد می‌شود.
• وقفه‌ی تنفسی مرکزی (CSA) که در آن هیچ انسدادی وجود ندارد، اما مغز در سیگنال دادن به ماهیچه‌ها برای تنفس شکست می‌خورد.
• وقفه‌ی تنفسی ترکیبی، که ترکیبی از وقفه‌ی تنفسی انسدادی و وقفه‌ی تنفسی مرکزی می‌باشد.
علائم
اگر نوزاد شما دارای وقفه‌ی تنفسی در خواب باشد ممکن است علائم زیر را داشته باشد:
• دارای مکثی طولانی مدت در نفس کشیدن است که بیست ثانیه یا بیشتر طول می‌کشد.
• دارای الگویی از مکث‌های مکرر در تنفس است که کمتر از بیست ثانیه طول می‌کشند.
• دارای مشکلاتی مرتبط مانند سطح پایین اکسیژن یا تپش قلب پایین می‌باشد.
• به احیا یا مراقبت‌های اورژانسی دیگر نیازمند است.
• رنگ نوزاد تغییر می‌کند.
علل
در نوزادان، معمولاً نارسایی در ساقه‌ی مغز (که با نفس کشیدن مرتبط است) یا انسداد در مسیر جریان هوا، مسئول بروز این مشکل است . دیگر دلایل محتمل عبارتند از:
• خونریزی مغزی
• قرار گرفتن در معرض مواد مخدر یا سموم
• نقص مادرزادی
• عفونت
• مشکلات دستگاه تنفسی
• مشکلات گوارشی (مانند رفلاکس)
• اختلالات متابولیسم (مانند مقادیر ناصحیح کلسیم یا گلوکز)
• وجود مشکل در قلب یا عروق خونی
عوامل خطر
نوزادان زودرس ریز جثه بیشترین احتمال ابتلا به آپنه در خواب را دارند. این بیماری گاهی در نوزادان زودرس با جثه‌ی بزرگتر یا نوزادان کامل نیز دیده می‌شود. در نخستین ماه بعد از تولد، وقفه‌ی تنفسی در 84 درصد از نوزادانی که وزن پایین‌تر از یک کیلوگرم دارند اتفاق می‌افتد. ریسک ابتلا برای نوزادانی که کمتر از 2.5 کیلوگرم دارند به 25 درصد کاهش می‌یابد. وقفه‌ی تنفسی در نوزادانی که کامل به دنیا می‌آیند نادر است.
در نوزادان نارس، وقفه‌ی تنفسی به احتمال زیاد بین روز دوم تا هفتم تولد رخ می‌دهد. این اتفاق در روز نخست تولد نادر است. حضور این بیماری در موقع تولد معمولاً نشانه‌ی وجود بیماری دیگری است.
تعدادی از شرایط پزشکی می‌تواند باعث به وجود آمدن وقفه‌ی تنفسی شده یا آن را تشدید کند. این مشکلات شامل موارد زیر می‌باشند:
• رفلاکس اسید معده
• کم خونی
• بیهوشی
• عفونت
• بیماری‌های ریوی
• اختلالات متابولیسمی
• مشکلات مغز و اعصاب
• تشنج
• راه جریان هوای فوقانی کوچک
درصد کمی از نوزادانی که از سندروم مرگ ناگهانی نوزاد (SISD) فوت می‌کنند، علائم وقفه‌ی تنفسی را پیش از مرگ نشان داده‌اند. اما وقفه‌ی تنفسی در خواب، به عنوان یک عامل خطر برای SIDS به شمار نمی‌آید.
تشخیص
زمانی که شک کردید که نوزادتان دارای مکث‌های تنفسی جدی یا طولانی مدت است، پزشک یک معاینه‌ی بدنی کلی را انجام می‌دهد. او ضربان قلب نوزاد و نفس کشیدن او را چک کرده و مقدار اکسیژن را در خون کودک اندازه‌گیری می‌کند. سپس در حالت مناسب متخصص بیماری‌های کودکان یک آزمایش چندگانه‌ی خواب را در آزمایشگاه خواب یا خانه پیشنهاد می‌کند.
در طول شب، این آزمایش صداها (مانند خر خر کردن نوزاد و نفس نفس زدن) و همچنین نفس کشیدن، امواج مغزی، کشش غضلانی و سطح اکسیژن را بررسی می‌کند.
درمان
بسیاری از نوزادان مبتلا به وقفه‌ی تنفسی شبانه، به صورت نرمال رشد کرده و علائم آپنه را قبل از اولین جشن تولد از دست می‌دهند. در این موارد، گزینه‌های درمان کوتاه مدت می‌تواند مناسب باشد. این درمان‌ها شامل استفاده از دستگاه برای کمک به تنفس نرم کودک شما، یا داروهایی است که تنفس صحیح را برمی‌انگیزند.
ماشین CAP
درمان برای وقفه تنفسی نوزاد معمولاً ماشین فشار جریان هوای مثبت مداوم (CPAP) می‌باشد. این دستگاه در زمان خواب نوزاد در بالای صورت او قرار می‌گیرد و مقدار کمی از فشار هوا را بر روی جریان هوای وارد به نوزاد خوابیده‌ی شما نگه می‌دارد. جریان هوا چریان دارد و نوزاد با آرامش بیشتری می‌خوابد. اینکه تا چه مدت این درمان لازم است، توسط پزشک تعیین می‌شود. به خاطر داشته باشید که نوزادانی که دارای وقفه‌ی تنفسی در خواب هستند، به احتمال زیاد این مشکل را وقتی بزرگتر شدند و در زمان دندان درآوردن هم خواهند داشت. در این حالت دندانپزشک می‌تواند یاری‌رسان باشد.
سیترات کافئین
درمان دیگری که به نظر مشکل را حل می‌کند سیترات کافئین می‌باشد. به نظر می‌رسد که کافئین می‌تواند به عنوان یک محرک تنفسی عمل کند که به نوزادان کمک می‌کند که بر مشکلات رشد ناشی از سن خود غلبه کنند. این درمان بخصوص به نوزادان نارسی کمک می‌کند که سیستم تنفسی آنها هنوز به طور کامل رشد نکرده است. متأسفانه، این مورد برای همه‌ی نوزادان جواب نمی‌دهد، اما در صورت جواب دادن، درمان آن قطعی است.
اگر احساس می‌کنم که نفس نوزاد من در خواب قطع می‌شود، چکار باید بکنم؟
نوزاد خود را لمس کنید یا به او سقلمه بزنید تا ببینید که جواب می‌دهد یا خیر. اگر پاسخی نگرفتید، سریعاً با اورژانس تماس بگیرید (اگر پیشانی یا بدن نوزاد شما آبی رنگ است، ممکن است او در خطر باشد. با این حال، غیر معمول نیست که دست‌ها و پاهای کودک یا پوست اطراف دهان او آبی رنگ شود، بخصوص اگر احساس سرما کند یا گریه کرده باشد).
اگر احیای تنفسی نوزادان را بلد هستید، سریعاً آن را شروع کرده و به کس دیگری بگویید که با اورژانس تماس بگیرد. اگر با کودک خود تنها هستید، CPR را برای دو دقیقه اجرا کرده، برای کمک تماس بگیرید، و سپس CPR را تا رسیدن کمک اورژانسی یا نفس کشیدن مجدد نوزادتان ادامه دهید.
منبع: سایت دکتر حمید شیخ الاسلامی، متخصص کودکان و فوق تخصص نوزادان