چاپ کردن این صفحه
شنبه, 15 دی 1397 ساعت 08:10

عفونت و چرک گلو در کودکان: علائم، عوارض، راه پیشگیری و درمان

نوشته شده توسط
این مورد را ارزیابی کنید
(9 رای‌ها)
عفونت و چرک گلو در کودکان عفونت و چرک گلو در کودکان عفونت و چرک گلو در کودکان

گلو درد استرپتوکوکی نوعی عفونت گلو است که عامل آن باکتری به نام استرپتوکوک گروه A است. باکتری استرپتوکوک گونه‌های بسیاری دارد، اما این نوع خاص باعث گلو درد چرکی در کودکان می‌شود. گلو درد استرپتوکوکی شایع‌ترین نوع عفونت باکتریایی گلو است و عموماً در کودکان 5 تا 15 سال دیده می‌شود. چرک گلو در میان کودکان کوچک‌تر و پیش دبستانی شیوع چندانی ندارد.

سرایت گلودرد چرکی

گلو درد استرپتوکوکی محدود به سن خاصی نیست، اما در میان کودکان دبستانی و نوجوانان شیوع بالاتری دارد. این عفونت‌ها عموماً در سال‌های مدرسه یعنی زمانی بروز می‌یابد که کودکان و نوجوانان در گروه‌های بزرگ با هم تماس نزدیک دارند.
باکتری عامل گلودرد چرکی، یعنی باکتری استرپتوکوک گروه A معمولاً در گلو و بینی وجود دارد، بنابراین حرکت‌های معمولی مانند عطسه، سرفه یا دست دادن عفونت را به راحتی از فردی به فرد دیگر انتقال می‌دهد. فرد بیماری که عفونت گلویش درمان نشده است، عفونت را به احتمال زیاد در زمان شدید بودن علائم انتقال می‌دهد، هر چند احتمال سرایت بیماری تا سه هفته پس از شدت گرفتن علائم نیز وجود دارد. به همین دلیل است که باید اهمیت شستن دست را به فرزندان خود بیاموزید، چون رعایت بهداشت احتمال ابتلا به بیماری‌های مسری مانند گلو درد استرپتوکوکی را کاهش می‌دهد.

علائم

گاهی تشخیص دادن گلو درد استرپتوکوکی از دیگر عفونت‌های گلو دشوار است. علت اکثر گلو دردها عفونت ویروسی است و گلو درد ویروسی به آنتی بیوتیک واکنش نشان نمی‌دهد. فقط متخصص اطفال می‌تواند ابتلا به گلو درد استرپتوکوکی را با قطعیت تشخیص دهد. علائم زیر در کودکان مبتلا به گلو درد چرکی مشاهده می‌شود:

• گلو درد
• دشواری در بلع
• گلو و لوزه‌های متورم و قرمز
• لکه‌های سفید روی لوزه و گلو
• زبان توت فرنگی: ملتهب و قرمز شدن جوانه‌های چشایی
• متورم و حساس شدن غدد لنفاوی گردن
• سر درد
• تب و لرز
• بی‌اشتهایی و حالت تهوع
• دل درد
• راش پوستی
• درد عضلانی
• سفتی و گرفتگی مفصل
• گرفتگی بینی
• گردن درد

علائم دو تا پنج روز پس از قرار گرفتن در معرض بیماری شروع می‌شود، این مدت کوتاه‌تر از دوران کمون اکثر میکروب‌ها است. گلودرد چرکی غالباً یک شروع بسیار ناگهانی دارد و تب معمولاً نخستین علامت است.
عوارض درمان نکردن گلودرد استرپتوکوکی در کودکان
چنانچه عفونت گلوی کودکان درمان نشود، عوارض زیر بروز می‌یابد.

آبسه

عفونت گلو به ندرت در بافت‌های اطراف گردن نیز پخش می‌شود و ورم عفونی بزرگی را در گردن ایجاد می‌کند که آبسه پری‌تونسیلار نامیده می‌شود. در این حالت توده بزرگی کنار گردن دیده می‌شود و کودک به سختی می‌تواند عمل بلع یا حتی تنفس را انجام دهد.

تب روماتیسمی

باکتری استرپتوکوک به ندرت وارد جریان خون می‌شود و به قلب می‌رسد. باکتری راه یافته به قلب به یکی از دریچه‌های قلب می‌چسبد و باعث تب روماتیسمی می‌شود. باکتری توده عفونی کوچکی را روی دریچه ایجاد می‌کند که عملکرد قلب را مختل می‌سازد.

گلومرولونفریت

گلومرولونفریت نوعی التهاب کلیه است که عفونت استرپتوکوکی واقعی کلیه نیست و زمانی بروز می‌یابد که سیستم ایمنی آنتی بادی‌هایی را برای حمله به باکتری استرپتوکوک تولید می‌کند، اما پادتن به اشتباه به کلیه‌ها نیز حمله می‌کند و در نتیجه کلیه‌ها موقتاً از کار می‌افتد. وجود خون در ادرار، ادرار قرمز رنگ یا به رنگ کولا، نشانه‌ای از التهاب کلیه است و بیمار باید برای درمان بستری شود.

مخملک

تب اسکارلت یا مخملک در اصل از عوارض عفونت گلو در کودکان نیست و صرفاً نوعی واکنش آلرژیک به باکتری است که راش پوستی قرمز، جوش‌دار و زبری را در سراسر بدن ایجاد می‌کند. مخملک خطرناک‌تر از چرک گلو نیست، هر چند باعث کسالت و بدحالی بیشتر کودک می‌شود. به جز آنتی بیوتیک‌های مخصوص درمان عفونت هیچ درمان دیگری برای این راش پوستی وجود ندارد.

تشخیص

اگر فرزندتان از گلو درد و دیگر علائم گلو درد استرپتوکوکی رنج می‌برد، به متخصص اطفال مراجعه کنید. متخصص اطفال آزمایش ابتلا به گلو درد چرکی را به سرعت در مطب انجام می‌دهد، برای این کار نمونه‌ای از مایع پشت گلو را با سواپ پنبه‌ای خارج می‌کند. این آزمایش فقط 5 دقیقه طول می‌کشد.
اگر نتیجه آزمایش مثبت باشد، کودک دچار عفونت گلو است. اما اگر نتیجه آزمایش منفی باشد، متخصص نمونه را برای کشت گلو به آزمایشگاه می‌فرستد. نتیجه آزمایش معمولاً پس از چند روز آماده می‌شود.

درمان عفونت گلو

آنتی بیوتیک

متخصص احتمالاً آنتی بیوتیک خوراکی برای کودک دچار گلو درد استرپتوکوکی تجویز می‌کند. اگر آنتی بیوتیک ظرف 48 ساعت پس از شروع بیماری مصرف شود، دارو مدت و شدت علائم، احتمال بروز عوارض و سرایت کردن بیماری به دیگران را کاهش می‌دهد. حال بیمار یک تا دو روز پس از شروع مصرف دارو رو به بهبود می‌گذارد. اما اگر تا دو روز پس از شروع مصرف آنتی بیوتیک بهبودی حاصل نشد، باید با پزشک تماس گرفت.
چنانچه کودک پس از مصرف آنتی بیوتیک بهتر شود و تب نداشته باشد، یا دیگر مشکل گرفتگی بینی نداشته باشد، غالباً می‌توان او را به مدرسه فرستاد. این زمان معمولاً 24 ساعت پس از آغاز درمان است. درهر حال باید دوره درمان را کامل کرد. قطع زودهنگام مصرف دارو منجر به عود کردن بیماری و بروز عوارضی جدی مانند تب روماتیسمی یا التهاب کلیه می‌شود.
حتی اگر کودک بهتر شود، باز هم باید آنتی بیوتیک را طبق دستور پزشک مصرف کند. در غیر این صورت باکتری‌ها در گلو باقی می‌ماند و علائم عود می‌کند. اتمام دوره درمان دارویی بهترین روش برای پیشگیری از بروز عوارض ناشی از عفونت استرپتوکوکی است.

تسکین علائم

با مصرف مسکن‌های غیرتجویزی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می‌توان گلو درد را تسکین داد و تب را پایین آورد.
هنگام دادن آسپرین به کودکان یا نوجوانان مراقب باشید. اگر چه مصرف آسپرین برای کودکان کوچکتر از سه سال منعی ندارد، اما کودک در دوران نقاهت آبله مرغان یا آنفولانزا نباید آسپرین مصرف کند، چون آسپرین منجر به بروز عوارض سندرم ری می‌شود؛ سندرم ری بیماری جدی است که ممکن است به مرگ کودک بیانجامد.

مراقبت از کودک بیمار

روش‌های ساده‌ای برای کمک به کودک بیمار وجود دارد. مایعات فراوانی مانند آب به فرزندتان بدهید تا از بی‌آبی بدن کودک جلوگیری کنید. اهمیت مصرف مایعات در صورت تب داشتن کودک مضاعف می‌شود. به کودک آب پرتقال، آب گریپ فروت، لیموناد یا دیگر نوشیدنی‌های اسیدی ندهید، چون این مایعات گلو درد را تحریک می‌کند. مایعات گرم مانند سوپ، چای شیرین مفید است و گلو درد را تسکین می‌دهد. متخصص اطفال زمان بازگشت کودک به مدرسه و ازسرگیری مجدد فعالیت‌های روزمره را تعیین می‌کند.

پیشگیری

رعایت بهداشت برای پیشگیری از عفونت گلو در کودکان حیاتی است. شستن دست، به ویژه در زمان شیوع گلو درد چرکی در مدرسه بسیار مهم است. به فرزند خود یاد بدهید تا موقع عطسه یا سرفه جلو دهان را بگیرد و پس از آن دست‌ها را بشوید. اگر فرزندتان گلو درد چرکی دارد، وسایل شخصی، ظروف غذاخوری و مسواک او را از بقیه جدا کنید.
اگر فرزندانتان مرتب دچار گلو درد استرپتوکوکی می‌شوند، احتمالاً یکی از آنان ناقل گلو درد چرکی است. باکتری استرپتوکوک در گلوی ناقل بیمار جای گرفته است، اما باعث بروز علائم نمی‌شود. ناقل بیماری گلو درد را به دیگران سرایت می‌دهد. درمان ناقل گلو درد چرکی با آنتی بیوتیک باکتری را از گلوی بیمار پاک می‌کند و چرخه عفونت مجدد را از بین می‌برد. گاهی اوقات لازم است لوزه‌های کودکانی که هر سال دچار عفونت استرپتوکوکی می‌شوند، درآورده شود.

 

 

 

 

منبع: سایت دکتر حمید شیخ الاسلامی، متخصص کودکان و فوق تخصص نوزادان

 

خواندن 28257 دفعه آخرین ویرایش در شنبه, 15 دی 1397 ساعت 08:24

آخرین‌ها از مدیکال آنلاین