تماس با یک محرک پوست، عفونت یا واکنش آلرژیک، ویروس‌ها، باکتری‌ها، گرما و بسیاری از موارد دیگر. راش‌ها را می‌توان به سه دسته تقسیم‌بندی کرد: راش با تب، راش با خارش، راش بدون تب یا خارش.
بسیاری از راش‌ها تنها باعث ناراحتی جزئی می‌شوند، اما برخی از آنها می‌توانند جدی باشند و نیاز به درمان پزشکی داشته باشند. بیشتر راش‌های ناشی از ویروس آسیبی به کودک نمی‌رسانند و به تدریج بدون هیچ درمانی برطرف می‌شوند. هرچند، برخی از راش‌ها در دوران کودکی دارای دلایل جدی یا حتی تهدید کننده‌ای هستند. والدین باید با این راش‌ها آشنایی داشته باشند. بسیاری از راش‌ها می‌توانند ظاهر یکسانی داشته باشند و در نتیجه تشخیص دقیق آنها دشوار است. در صورت داشتن هر گونه نگرانی بلافاصله به یک متخصص اطفال مراجعه نمایید.
علل
از راش‌های زبر و آکنه‌های نوزادان گرفته تا آلرژی‌ها و ویروس‌های ترسناک به شکل جای سیلی در صورت؛ دلایل بسیار زیادی برای اینکه چرا پوست کرمی و زیبای کودکان قرمز، لکه‌دار و پوسته پوسته می‌شود، وجود دارد. بسیاری از بیماری‌های کودکان دارای دلایل باکتریایی یا ویروسی بوده و ممکن است همراه با دانه های قرمز روی پوست باشند. با ادامه یافتن مطالعات و در دسترس قرار گرفتن واکسن‌های بیشتر، این بیماری‌ها کمتر تهدیدی برای سلامت بلند مدت کودک هستند. هرچند هر نوع راشی باید جدی گرفته شود و ممکن است نیاز به به مراجعه به پزشک جهت معاینه باشد.
شایع‌ترین دلایل راش و بثورات پوستی در کودکان عبارتند از:
• سلولیت
• آبله مرغان
• اگزما
• اریتم مولتی‌فرم
• بیماری دست، پا و دهان
• زرد زخم
• کراتوز پیلاریس
• سرخک
• مولوسکوم کانتوژیوزوم
• پیتیریازیس روزه‌آ
• عرق‌سوز شدن
• صدفک
• قارچ پوستی
• گال
• مخملک
• سندرم گونه سیلی خورده
• کهیر
• نیش حشره
• علائم دانه‌های قرمز روی پوست
• قرمزی
• لکه‌هایی روی پوست
• پوسته پوسته شدن پوست
• خارش
• برآمدگی‌های روی پوست
• تاول
• جوشدانه
انواع راش
راش را می‌توان درماتیت نیز نامید که بصورت تورم یا تحریک پوست است و می‌تواند قرمز، خشک، پوسته پوسته یا خارش‌دار باشد. راش‌ها همچنین می‌توانند شامل توده‌ها، برآمدگی‌ها، تاول‌ها و حتی جوشدانه‌ها باشند. بیشتر افراد یک یا دو بار مبتلا به دانه های قرمز روی پوست شده‌اند.
اما برخی راش‌ها بخصوص آنهایی که همراه با تب هستند، می‌توانند نشانه‌ی بیماری‌های جدی باشند. کهیرها نیز می‌توانند جدی باشند زیرا ممکن است نشانه‌ی یک واکنش آلرژیک بوده و شخص نیاز به مراقبت پزشکی فوری داشته باشد. کهیرها که ورم‌های قرمز رنگ یا رنگ پریده‌ای هستند هنگامی که یک ماده‌ی شیمیایی به نام هیستامین در واکنش به یک آلرژن آزاد می‌گردد، بر روی بدن فرد ظاهر می‌شوند. عامل محرک آن می‌تواند یک غذای خاص، دارو یا نیش حشره باشد. ویروس نیز می‌تواند باعث ایجاد کهیر شود.
برخی دیگر از انواع شایع راش بثورات پوستی عبارتند از:
• اگزما که درماتیت آتوپیک نیز نامیده می‌شود یک راش (دانه های قرمز روی پوست) شایع در کودکان می‌باشد. اگزما می‌تواند باعث ایجاد نواحی خشک، ترک خورده و ناهموار در اطرف آرنج و زانوها یا شرایط جدی‌تر پوست قرمز، پوسته پوسته و متورم در سرتاسر بدن شود.
• درماتیت تماسی سوزش آور ناشی از تماس پوست با یک ماده تحریک کننده مانند یک ماده‌ی شیمیایی، صابون یا پاک کننده است. این عارضه می‌تواند قرمز رنگ، متورم و خارش‌دار باشد. حتی آفتاب سوختگی می‌تواند نوعی درماتیک تحریک کننده باشد زیرا قرمز است و ممکن است هنگام بهبودی باعث خارش شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
• کودک دچار تب نیز باشد.
• کودک بیمار به نظر برسد.
• نقطه‌های کوچک قرمز رنگی وجود داشته باشند که هنگام تماس قابل احساس نیستند و هنگام فشرده شدن ناپدید نمی‌شوند.
• کبودی‌های غیر مرتبط با آسیب دیدگی وجود داشته باشد.
• بعد از یک هفته بهبودی حاصل نشود.
• دست‌ها و پاها بطور غیر عادی سرد باشند.
• کودک بطور بی اختیار می‌لرزد.
• کودک دچار گرفتگی گردن باشد.
• کودک در اثر نور اذیت می‌شود.
• درمان دانه‌های قرمز روی پوست
برخی راش‌ها بلافاصله شکل می‌گیرند و برخی دیگر می‌توانند بعد از چند روز رخ دهند. هنگامی که یک راش ظاهر می‌شود، بیمار معمولاً متوجه آن می‌شود زیرا باعث ناراحتی وی خواهد شد. بیمار باید از خراش دادن یا خاراندن پوست متاثر اجتناب کند. در غیر این صورت ممکن است بهبودی راش طولانی‌تر شود و احتمال ابتلا به عفونت یا جای زخم بیشتر می‌گردد. والدین کودک باید چند فنجان بلغور جو دوسر به آب حمام اضافه کنند و بعد از حمام با ملایمت وی را خشک کنند. بیمار باید تا حد امکان راش را در معرض هوا قرار دهد.
هر نوع راشی دارای درمان مخصوصی است:
برای اگزما ممکن است پزشک مرطوب کننده‌ها یا نرم کننده‌های مخصوصی را پیشنهاد کند. نرم کننده‌ها آب موجود در پوست را حفظ کرده و علاوه بر برطرف کردن احساس خارش، پوست را صاف و نرم نگه می‌دارند.
برای راش پیچک سمی، ممکن است پزشک دوش آب سرد و لوسیون کالامین را توصیه کند. در موارد شدیدتر احتمالاً نیاز به یک داروی مایع یا قرصی به نام آنتی هیستامین خواهد بود. این دارو موجب کاهش خارش و قرمزی می‌گردد.
برای راش‌هایی که ناشی از آلرژن هستند از جمله کهیرها، پزشک احتمالاً نیاز به اطلاعات بیشتری خواهد داشت. وی باید تشخیص دهد که چه غذا، ماده، دارو یا حشره‌ای موجب راش (دانه های قرمز روی پوست) یا کهیر شده است. ممکن است پزشک یک آزمایش پزشکی را برای تعیین اینکه چه آلرژن‌هایی باعث مشکل شده‌اند، توصیه کند. انجام این کار بسیار مهم است زیرا بهترین راه برای پیشگیری از راش‌ها و کهیرهای ناشی از آلرژن‌ها پرهیز از غذاها، مواد، داروها یا حشرات مشکل‌زا می‌باشد.
پیشگیری
کودک باید از افراد مبتلا به راش‌های پوستی واگیردار دوری کند. اگر یک گیاه سمی مشکل کودک باشد، بفهمید که چه گیاهی است و آن را از فرزند خود دور کنید. پوشیدن لباس‌های آستین بلند و شلوار نیز هنگام بیرون رفتن یا بازی کردن موثر است.
اگر حشرات کودک را نیش می‌زنند والدین باید هنگام بیرون رفتن وی از مواد دافع حشرات استفاده کند. برای درماتیت آلرژیک یا درماتیت تماسی تحریک کننده، سعی کنید از مواد تحریک کننده پرهیز کنید. در صورتی که بیمار به نیکل حساسیت داشته باشد باید فقط از جواهرات بدون نیکل استفاده نماید. یا اگر متوجه شوید که حمام حباب باعث ناراحتی پوستی می‌گردد، نباید از آن استفاده کرد.
در صورت اگزما باید از صابون‌های تند که ممکن است باعث خشکی پوست شوند، پرهیز کرد. همچنین سعی کنید پوست کودک خود را با کرم یا پماد مرطوب کنید. دوش‌های آب سرد کوتاه مدت نیز موثر هستند، زیرا حمام آب داغ می‌تواند باعث خشکی بیشتر پوست گردد. هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید باید از کرم ضد آفتاب استفاده کنید تا از آفتاب سوختگی جلوگیری شود.
منبع: سایت دکتر حمید شیخ الاسلامی، متخصص کودکان و فوق تخصص نوزادان