بوتاکس چیست و اثر آن چگونه است؟
بوتاکس ماده ای است که می توان آنرا در نواحی مختلف صورت که دارای تحرک عضلات زیادی است تزریق نمود و برای مدتی باعث از کار افتادن و یا به عبارتی فلج شدن عضلات آن ناحیه می گردد.
صورت انسان دارای عضلات متعددی است که به وسیله آن ها می تواند حالت چهره خود را تغییر دهد بخندد، اخم و یا تعجب کند و یا ابروهای خود را تکان دهد.
از آنجا که پوست و عضلات به وسیله پروتئینی به نام کلاژن بهم وصل شده اند حرکت عضلات صورت به هر شکل اعم از خندیدن و اخم کردن باعث انقباض و انبساط پوست و به مرور زمان سبب شکستگی پوست شده که به آن خطوط پیری یا چین و چروک گفته می شود. هر چه از عضلات صورت بیشتر استفاده شود شکستگی های بیشتر و عمیق تری به وجود می آیند مثلا افرادی که بیش از حد اخم می کنند بین دو ابرو دچار شکستگی پوستی می شوند.
بوتاکس در حقیقت با فلج کردن عضلات ناحیه ای که در آن تزریق می شود از انقباض و انبساط پوست و ایجاد چروک جلوگیری می کند و به پوست فرصت بازسازی می دهد به عنوان مثال اگر در پیشانی تزریق گردد دیگر فرد نمی تواند چه به شکل ارادی و چه غیر ارادی عضلات این ناحیه را تا چندین ماه تکان دهد.
ماده موثر در بوتاکس چیست و چگونه تولید می شود؟
بوتاکس از نوعی سم که توسط باکتری به نام کلستریدیوم بوتولینوم تولید می گردد ساخته می شود این باکتری دارای انواع مختلف A, B, C, D, E, F, G است که در خاک یافت می شوند، کلستریدیوم بوتولینوم B و C در حیوانات و A, B, E, F در انسان سبب بیماری می گردند و بوتاکس از باکتری نوع A تولید می شود. در حقیقت سم تولید شده توسط باکتری کلستریدیوم بوتولینوم A در لابراتوار بسیار ضعیف شده و از آن بوتاکس را تولید می کنند. بوتاکس در ویال های 100 واحدی ذخیره می شود که باید آن ها را در دمای صفر الی منفی 20 درجه سلسیوس(سانتیگراد) نگهداری کرد به عبارتی باید در یخچال های مخصوص دارو نگهداری شوند.
قبل از تزریق ویال ها باید از یخچال دارو خارج شوند و زمانی که دمای آن ها به 2 الی 4 سلسیوس رسید قابل استفاده و تزریق می باشند.
نحوه اثر بوتاکس چگونه است؟
در حالت عادی مغز ما پیام های الکتریکی به عضلات ارسال می کند که موجب حرکت آن ها می شود، پیام الکتریکی توسط ماده ای به نام استیل کولین به عضله منتقل می شود، بوتاکس از آزاد سازی استیل کولین جلوگیری می کند در نتیجه عضلات پیام مغز را برای واکنش دریافت نمی کنند به زبان ساده عضلات در ناحیه تزریق شده دچار فلج موقتی می شوند.
بوتاکس را در چه قسمت هایی از صورت می توان تزریق کرد؟
• خط پیشانی
• چین وسط ابروها(خط اخم)
• لیفت ابرو
• گوشه چشم
• خط ورم بینی
• خطوط عمودی لب
• لیفت گوشه های لب
• نوار عمودی گردن
• فرو رفتگی ابرو
توجه کنید بیشترین تاثیر بوتاکس برای پیشانی و ابروها می باشد.
آیا هنگام تزریق بوتاکس دردی را تجربه می کنید؟
بوتاکس با سرنگ های مخصوص که دارای سرسوزن های بسیار نازک(میکرو سوزن - Micro Needle) می باشند تزریق می شود، بعضی از افراد به مقدار بسیار اندک ممکن است حس سوزش و یا خارش را تجربه کنند اما اکثر افراد متوجه تزریق نمی شوند و حتی سوزش مختصری را نیز احساس نمی کنند.
خانم هایی که نزدیک قاعدگیشان می باشد ممکن است کمی درد را به دلیل تحریک پذیری عصبی در زمان نزدیک شدن به قاعدگی احساس کنند به همین منظور توصیه می شود بوتاکس را یک الی دو هفته بعد از اتمام قاعدگی انجام دهند.
چه مدت طول می کشد تا بوتاکس اثر خود را بر عضلات صورت بگذارد؟
اثر ماده بوتاکس در هر فردی می تواند متفاوت و از چند ساعت بعد از تزریق تا حداکثر 3 روز بعد نمایان گردد. چنانچه حداکثر بعد از 3 روز کماکان قادر به حرکت دادن عضلات محل تزریق می باشید حتما به پزشک معالج خود اطلاع دهید.
چقدر طول می کشد تا تاثیر مثبت بوتاکس را بر پوستتان مشاهده کنید و اثر آن تا چه مدتی می ماند؟
معمولا بعد از گذشت 2 الی 3 هفته باید شاهد کاهش چین و چروک پوستتان باشید و اثر آن حداکثر تا 6 ماه بعد از تزریق می ماند که بعد از این مدت با مشورت با پزشک می توانید در صورت نیاز مجددا اقدام به انجام آن نمایید.
آیا بوتاکس عوارض جانبی دارد؟
غیر از عوارض مختصری مانند خارش و کمی سوزش که ممکن است به ندرت برخی از افراد آنرا تجربه کنند خیر. تاکنون مطالعات و بررسی های انجام شده نشان می دهند این روش زیبایی بی خطر است و افراد می توانند از آن حتی برای طولانی مدت استفاده نمایند.
چه افرادی نباید بوتاکس کنند؟
• زنان باردار و شیرده
• افرادی که به بیماری های عصبی مانند ام اس یا اختلالات حرکتی دیگر مبتلا می باشند
• مبتلایان به بیماری های قلبی و عروقی حاد
• افراد مبتلا به بیماری های انعقاد خون
حتما توصیه می شود اگر به بیماری خاصی مبتلا می باشید و هر گونه دارویی مصرف می کنید و یا دچار حساسیت به هر دارویی می باشید قبل از انجام بوتاکس با پزشک خود مشورت نمایید.
چند توصیه درباره بوتاکس:
• برای انجام بوتاکس حتما نیاز است به پزشک متخصص و یا کلینیک معتبر مراجعه کنید. تزریق میزان دقیق ماده بوتاکس در هر قسمت از صورت از مهمترین اصول بوتاکس است، تزریق کم اثر آن را کاهش و تزریق بیشتر می تواند با عوارض خطرناکی همراه باشد. استفاده از ماده بوتاکسی که توسط شرکت های معتبر تولید می شوند و همچنین نگهداری آن در شرایط استاندارد و قبل از تاریخ انقضا نیز بسیار مهم است. حداقل سن برای انجام بوتاکس 20 سال است و البته قاعدتا افراد زیر 30 سال نیازی به انجام آن ندارند مگر در مواردی که به طور استثنا فرد در جوانی دچار چین و چروک شدید پوست باشد.
• نکته مهم دیگر این است که در کنار انجام بوتاکس از کرم های ترمیم کننده پوست نیز استفاده شود تا حداکثر نتیجه حاصل گردد. اگر در مناطقی زندگی می کنید که تابش افتاب زیاد است حتما طی روز از کرم ضد افتاب و یا کرم های روز استفاده نمایید.
• همچنین هنگام شب از کرم های مخصوص شب که دارای خاصیت آنتی اکسیدان و ترمیم کنندگی می باشند استفاده نمایید کرم هایی که حاوی کیوتن(Q10) و ویتامین E می باشند گزینه مناسبی است.
• استفاده از مکمل های غذایی که حاوی سلنیوم، روی و ویتامین های گروه ب می باشند نیز کمک به بازسازی و جوانسازی پوست می نمایند.
• کرم اسکین پلاس(Skin Plus) و مکمل غذایی هیر پلاس(Hair Plus) شرکت آمریکایی Organic Lab از محصولات مناسب می باشند.
سایر کاربردهای بوتاکس:
بوتاکس در علم پزشکی علاوه بر جنبه استفاده آن در زیبایی کاربردهای فراوان دیگری نیز دارد به عنوان مثال برای کنترل بیماری هیپرهیدروز(تعریق بیش از حد) نیز از آن استفاده می شود.
در بیمارانی که به تعریق بیش از حد مبتلا می باشند بوتاکس را در نواحی پر عرق از جمله کف دست ها، پیشانی، زیر بقل، پشت زانوها و سایر نواحی تزریق می کنند، بوتاکس استیل کولین را در نزدیکی غدد عرق بلوکه می کند و مانع تعریق بیش از حد می گردد.
منبع: سایت دکتر دانیال نصیر زاده، متخصص تغذیه و رژیم درمانی