سلولهای بافت سینه تغییر کرده و شروع به تکثیر نمایند. این سلولهای غیرعادی معمولا در کنار یکدیگر قرار میگیرند و تومور را تشکیل میدهند. هنگامی که این سلولهای غیرطبیعی از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی بدن، مجموعهای از رگها و گرهها که در بدن به مبارزه با عفونت میپردازند، به سایر نقاط بدن هجوم میبرند؛ تومور تشکیلشده یک تومور سرطانی است. هنگامی که متخصص زنان و زایمان یا بیمار وجود توده یا برجستگیهای غیرعادی را شناسایی میکنند، یا در ماموگرافی وجود آنها ثابت میشود. یا در معاینات متداول وجود توده تایید میشود میتوان از روشهای مختلف برای ارزیابی احتمال سرطان سینه استفاده کرد. کمتر پیش میآید که بیمار از وجود توده، قرمزی، یا تورم زیر بغل خود آگاه باشد.
علل سرطان سینه
جهش DNA در سلول های سینه باعث سرطانی شدن آنها میشود. البته در برخی موارد ابتلا به سرطان سینه ارثی است، بیشتر تغییرات DNA که در سلولهای سینه رخ میدهد در طول زندگی بیمار و به آهستگی کسب میشوند.
عوامل پرخطر سرطان سینه
در بخش زیر به عوامل پرخطر مربوط به سرطان سینه اشاره میکنیم:
• سن: شانس ابتلا به سرطان سینه با بالا رفتن سن بیشتر میشود.
• سابقه خانوادگی: خطر ابتلا به سرطان سینه در میان زنانی که دارای سابقه خانوادگی هستند بیشتر است. اگر یکی از افراد درجه یک خانواده (خواهر، مادر، دختر) به سرطان سینه مبتلا باشد شانس ابتلا به سرطان برای سایر افراد دو برابر خواهد بود.
• سابقه فردی: ابتلا به سرطان سینه در یک سینه خطر درگیر شدن سینه دیگر یا سرطان دیگر را در سینه اصلی افزایش میدهد.
زنانی که به بیماریهای خوشخیم سینه مبتلا شدهاند شانس ابتلا به سرطان سینه در آنها بیشتر میشود.
• قاعدگی: زنانی که چرخه قاعدگی آنها قبل از سن ۱۲ سالگی شروع شده باشد یا بعد از ۵۵ سالگی یائسه میشوند بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه قرار دارند.
• بافت سینه: زنانی که بافت سینه آنها متراکم است (در ماموگرافی تشخیص داده شده است) بیشتر در معرض خطر سرطان سینه قرار دارند.
• نداشتن فرزند یا بارداری بعد از سن ۳۰ سالگی خطر سرطان سینه را افزایش میدهد. شیردهی به مدت ۵/۱ یا ۲ سال میتواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد.
• اضافه وزن و چاقی قبل و بعد از یائسگی خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش میدهد (اما میزان پیشرفت بیماری یکسان نیست).
• مصرف قرصهای خوراکی ضدبارداری در ده سال آخر شانس ابتلا به سرطان سینه را افزایش میدهد.
• هورموندرمانی ترکیبی بعد از یائسگی خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش میدهد.
• عوامل پرخطر ژنتیکی: به ارث بردن یک ژن جهشیافته از والدین به این معناست که یکی از آنها بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار دارد.
علائم سرطان سینه
اولین علائم سرطان سینه معمولا به صورت ضخیم شدن یک قسمت از بافت سینه، وجود توده در سینه یا زیر بغل نمایان میشود.
سایر علائم سرطان سینه عبارتند از:
• درد سینه و زیربغل که با پریود شدن نیز تغییر نمیکند.
• فرورفتگی یا قرمزی پوست سینه، مانند پوست پرتقال
• وجود راش روی نوک یکی از سینهها
• ترشح از نوک سینه که گاهی با خونریزی همراه است.
• فرورفتگی یا تغییر شکل نوک سینه
• تغییر در اندازه یا ظاهر سینه
• پوستاندازی، لکههای فلس مانند، پوسته پوسته شدن سینه و نوک آن
تشخیص سرطان سینه
از روشهای زیر برای تشخیص سرطان سینه استفاده میشود:
ماموگرافی تشخیصی
ماموگرافی تشخیصی شبیه ماموگرافی غربالگری است با این تفاوت که در مورد اول تصاویر بیشتری گرفته میشود. زمانی از این روش استفاده میشود که بیمار علائمی مانند توده جدید یا ترشح از نوک سینه را تجربه میکند. در صورتی که در ماموگرافی غربالگری مورد مشکوکی یافت شود از ماموگرافی تشخیصی برای کسب اطلاعات بیشتر استفاده میشود.
سونوگرافی
از انواع صدادار سونوگرافی برای عکسبرداری از بافت سینه استفاده میشود. سونوگرافی میتواند بین یک بافت جامد که میتواند سرطانی باشد، یا یک کیست حاوی مایع که غیر سرطانی است تمایز بگذارد.
امآرآی
در امآرآی از میدانهای مغناطیسی برای تولید تصاویر دقیق بدن استفاده میشود. قبل از شروع عکسبرداری، به منظور به دست آوردن تصاویر دقیق از تودههای احتمالی سرطان از یک رنگ ویژه که ماده حاجب نام دارد استفاده میشود. این رنگ یا درون رگ بیمار تزریق میشود یا به صورت قرص خوراکی به او داده میشود. هنگامی که سرطان سینه در بیمار تشخیص داده میشود و متخصص زنان و زایمان میخواهد سینه دیگر را به لحاظ وجود توده سرطانی، یا میزان پیشرفت بیماری بررسی کند انجام امآرآی را تجویز میکند. همچنین قبل از انجام عمل جراحی برای ارزیابی قابلیت شیمی درمانی برای از بین بردن توده سرطانی، متخصص زنان انجام امآرآی را توصیه میکند. امآرآی سینه، در کنار ماموگرافی، یک گزینه مناسب برای بررسی بیمارانی است که خطر ابتلا به سرطان سینه در آنها بسیار بالاست.
نمونهبرداری برای تشخیص سرطان سینه
نمونهبرداری شامل بررسی یک قطعه از نمونه بافت زیر میکروسکوپ است. سایر آزمایشات نیز میتوانند وجود سرطان سینه را تشخیص دهند اما فقط نمونهبرداری میتواند بهطور قطعی سرطانی بودن سینه را تشخیص دهد. سپس متخصص آزمایشگاه به آنالیز نمونه میپردازد. متخصص آزمایشگاه در زمینه تفسیر نمونههای آزمایشگاهی، ارزیابی سلولها، بافتها و تشخیص بیماری اعضای بدن تخصص دارد. با توجه به روش و اندازه سوزنهایی که برای جمعآوری نمونه بافت استفاده میشود، روشهای مختلفی برای نمونهبرداری وجود دارد.
درمان سرطان سینه
• عمل جراحی
گزینههای درمانی برای جراحی سرطان سینه عبارتند از:
خارج کردن تودههای سرطانی در این حالت سینه ضمن حفظ سینه تودههای خارج میشوند که این روش لامپکتومی نام دارد و پزشک فقط بخش سرطان سینه را خارج میکند. ماستکتوی شامل خارج کردن کل سینه است که پزشک گاهی بافتهای اطراف را نیز خارج میکند.
ارزیابی غده لنفاوی: گاهی پزشک، غدد لنفاوی را در جراحی سرطان خارج میکند و در برخی موارد این غدد را در یک جراحی مجزا خارج میشوند.
• پرتودرمانی
در پرتو درمانی از اشعه پرانرژی اشعه ایکس برای تخریب سلولهای سرطانی استفاده میشود. رایجترین نوع پرتودرمانی، پرتودرمانی خارجی نام دارد که پرتوها از دستگاهی در خارج از بدن ساطع میشوند. هنگامی که در پرتودرمانی از یک کاوشگر در اتاقی که بیمار در آنجا بستری است استفاده شود، به این روش پرتودرمانی جراحی گفته میشود. هنگامی که در پرتودرمانی، منابع رادیواکتیو روی تومور قرار داده شود به این روش براکیتراپی گفته میشود. اگرچه نتایجی که از این روش به دست میآید مطلوب است، از براکیتراپی و پرتودرمانی حین جراحی استفاده چندانی نمیشود. در مواردی که غدد لنفاوی درگیر نشده باشند گزینههای درمانی دیگری برای تومورهای کوچک وجود دارد. رادیوتراپی شامل تعدادی از روشهای درمانی ویژه است که در یک بازه زمانی خاص انجام میشوند. پرتودرمانی خطر عود مجدد سرطان سینه را کاهش میدهد.
• شیمیدرمانی
در شیمیدرمانی از برخی داروهای ویژه برای تخریب سلولهای سرطانی سینه استفاده میشود که به سلولها اجازه رشد یا تکثیر را نمیدهد. متخصص خون که در زمینه درمان سرطان تخصص دارد، شیمیدرمانی را تجویز میکند. این داروها از طریق جریان خون خود را به سلولهای سرطانی بدن میرسانند. روشهای متداول برای شیمیدرمانی عبارتند از تزریق وریدی دارد تزریق زیرپوستی یا عضلانی، خوردن قرص خوراکی، بیمار قبل از انجام عمل جراحی، شیمیدرمانی میشود تا پزشک بتواند به راحتی تومور را خارج کند. گاهی پس از جراحی به منظور کاهش خطر عود تومور انجام شیمیدرمانی تجویز میشود.
• هورموندرمانی
هورموندرمانی یک روش مفید و کارآمد برای درمان تومورهایی است که به گیرندههای استروژن و پروژسترون پاسخ مثبت میدهند. این تومورها از هورمون به عنوان منبع تغذیه استفاده کرده و رشد میکند. قطع کردن هورمونها میتواند از رشد آنها جلوگیری کرده و منجر به مرگ آنها شود، در برخی موارد انجام شیمیدرمانی نیز ضروری است. در برخی موارد، پزشک قبل از جراحی، هورموندرمانی را شروع میکند تا جراحی راحتتر انجام شود. همچنین پس از جراحی به منظور کاهش خطر عود مجدد سرطان، هورموندرمانی تجویز میشود.
منبع: سایت دکتر سولماز محمدی، متخصص زنان و زایمان