از طریق رابطهی جنسی منتقلشده و باعث به وجود آمدن سرطان رحم در زنان میشود. برای انجام آزمایش پاپ اسمیر از قسمت پایین و باریک رحم که در بالای واژن قرار دارد به دهانهی رحم معروف است نمونهگیری میکنند.
تست پاپ اسمیر چه مدت یکبار باید تکرار شود؟
پزشکان معمولاً توصیه میکنند تا زنان بین ۲۱ تا ۶۵ سال هر ۳ سال یکبار تست پاپ اسمیر را تکرار نمایند اما زنان بالای ۳۰ سالی که به همراه تست پاپ اسمیر آزمایش پاپیلومیای انسانی را نیز انجام میدهند میتوانند این تست را هر ۵ سال یکبار انجام دهند.
اگر در آزمایشهای پاپ اسمیر فردی موارد مشکوکی دیده شود توصیه میشود تا بدون توجه به سن این آزمایش را در مدتهای کوتاهتری تکرار نماید.
عوامل مشکوکی که باعث میشوند تا تست پاپ اسمیر در بازههای زمانی کوتاهتری تکرار شود:
• تشخیص سرطان رحم یا وجود سلولهای پیش سرطانی در آزمایش پاپ اسمیر
• استفادهی مادر از دیستیلستیل بسترول در هنگام بارداری
• ابتلا به ویروس اچ آی وی
• ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن به دلیل پیوند عضو، شیمیدرمانی و استفادهی زیاد از کورتیکواستروئید ها.
پزشک عوارض و مزایای آزمایش پاپ اسمیر را بررسی کرده و بر اساس موارد ذکرشده در بالا بهترین تصمیم را برای بیمار خواهد گرفت.
قبل از تست پاپ اسمیر
برای مطمئن شدن از اینکه تست پاپ اسمیر بهدرستی انجامشده است باید قبل از انجام تست موارد زیر رعایت شوند:
• دو روز قبل از انجام آزمایش از داشتن هرگونه رابطهی جنسی، حمام کردن و استفاده از داروهای واژینال، فومهای اسپرم کش و کرمها و ژلها خودداری کنید.
• سعی کنید تا در زمان قاعدگی تست پاپ اسمیر را انجام ندهید. اگرچه میتوان این تست در زمان قاعدگی انجام داد اما برای نتیجهی دقیقتر بهتر است تا این آزمایش درزمانی خارج از چرخهی قاعدگی زنان انجام شود.
در طول تست پاپ اسمیر
تست پاپ اسمیر در مطب پزشک انجام میشود و معمولاً چند دقیقه زمان میبرد. برای انجام این آزمایش از بیمار خواسته میشود تا بهصورت کامل و یا فقط لباسهای قسمت پایینتنهی خود را دربیاورد.
بیمار درحالیکه زانوهایش را خم کرده و کف پایش را در قسمت رکابی شکل قرار داده است به روی کمر بر روی تخت معاینه دراز میکشد. سپس پزشک بهآرامی وسیلهای به نام سپکولوم را درون واژن وی قرار میدهد. این وسیله دیوارههای واژن را از هم جدا کرده و پزشک کمک میکند تا بهراحتی قسمت دهانهی رحم را ببیند. قرار دادن سپکولوم ممکن است باعث شود تا فرد در قسمت لگن خود احساس فشار کند.
بعدازاین پزشک با کمک برسی نرم یا وسیلهای به نام اسپاتولا از سلولهای دهانه رحم نمونهبرداری میکند. این نمونهبرداری معمولاً دردناک نیست و آسیبی به فرد نمیرساند.
بعد از انجام تست پاپ اسمیر
بعد از انجام تست پاپ اسمیر بیمار میتواند بدون هیچ محدودیتی به کارهای روزمرهی خود برسد.
بسته به نوع تست پاپ اسمیری که بیمار انجام داده است پزشک نمونههای جمعآوریشده از دهانهی رحم را به محفظهای منتقل میکند که دارای مایعی است که از سلولها محافظت میکند (تست پاپ اسمیر مایع) و یا نمونهها را بر روی اسلایدهای شیشهای قرار میدهد. (تست پاپ اسمیر قراردادی)
سپس این نمونهها برای بررسی بیشتر به کمک میکروسکوپ به آزمایشگاه منتقلشده و مشخصات ظاهری و سرطانی یا پیش سرطانی بودن آنها بررسی میشود. در خصوص زمان آماده شدن نتایج تست باید از پزشک سؤال پرسید.
نتیجه تست پاپ اسمیر
آزمایش پاپ اسمیر میتواند پزشک را از وجود سلولهای مشکوک که نیاز به تستهای بیشتری خواهند داشت آگاه کند.
نتیجهی نرمال
اگر در تست پاپ اسمیر فرد فقط سلولهای نرمال تشخیص داده شود گفته میشود که نتیجهی تست او منفی است و فرد تا زمان انجام تست پاپ اسمیر و معاینهی لگن بعدی نیازی به تستها و درمان بیشتری نخواهد داشت.
جواب آزمایش غیرعادی
اگر در تست پاپ اسمیر فرد سلولهای غیرعادی پیدا شود به این معنا است که آزمایش وی مثبت میباشد. مثبت بودن نتیجه پاپ اسمیر به معنای داشتن سرطان دهانهی رحم نیست و اینکه نتیجه مثبت آزمایش چه پیغامی خواهد داشت به نوع سلولهای مشخصشده بستگی دارد.
در اینجا به برخی از اصطلاحاتی که پزشک ممکن است استفاده کند اشاره شده است:
سلولهای سنگفرشی که سطح نامشخصی دارند. سلولهای سنگفرشی بسیار نازک و مسطح هستند و روی سطح دهانه رحم سالم رشد میکنند. در این مورد، تست پاپ اسمیر نشان میدهد که سلولهای سنگفرشی کمی غیر نرمال شدهاند اما این تغییر الزاماً به معنای پیش سرطانی بودن سلولها نیست. در صورت غیرعادی بودن سلولها پزشک از طریق تست پاپ اسمیر مایع نمونه را دوباره آنالیز کرده تا وجود ویروس شناختهشده پاپیلومای انسانی یا اچ پی وی مشخص شود، این ویروس میتواند منجر به بروز سرطان رحم در زنان شود. اگر در طول این آنالیز هیچ ویروس خطرناکی یافت نشد وجود سلولهای غیرعادی در دهانهی رحم نشاندهندهی بیماری خطرناکی نیست اما اگر در نمونهی گرفتهشده ویروسی یافت شود فرد باید برای بررسیهای پیشرفتهتر آزمایشهای بیشتری را انجام دهد.
ضایعه داخل اپیتلیالی سنگفرشی: این اصطلاح نشاندهندهی این است که سلولهای بررسیشده در تست پاپ اسمیر پیش سرطانی هستند. اگر تغییرات مربوط بهاندازه، شکل و سایر مشخصات در حد ضعیفی باشد، نشاندهندهی این است که سالها تا سرطانی شدن سلولها زمان باقی است. اما اگر تغییرات سلولها شدیدتر باشد به این معنا است که این سلولها در مدتزمان کوتاهی به سرطان تبدیل خواهند شد. و در این صورت فرد به آزمایشهای تخصصیتری احتیاج دارد.
سلولهای گلاندولار آتیپیک
سلولهای گلاندولار منجر به تولید مخاط میشوند و در سرویکس و درون رحم رشد میکنند. این سلولها ممکن است کمی غیر نرمال به نظر برسند اما مشخص نیست که آیا در آینده سرطانی میشوند یا نه. در این مورد لازم است تا تستهای بیشتری انجام شود تا منبع سلولهای غیر نرمال و میزان خطر آنها مشخص شود.
سرطان سلولهای سنگفرشی
این نتیجه نشاندهندهی این است که سلولهای جمعآوریشده در پاپ اسمیر به شدت غیر نرمال بوده و بر طبق پاتولوژی وجود سرطان در آنها قطعی است. سرطان سلولهای سنگفرشی به سرطانی اشاره دارد که از سلولهای مسطح واژن یا سرویکس ناشی میشود. آدنوکارسینوما به سرطان موجود در سلولهای گلاندولار اشاره دارد. اگر در تست پاپ اسمیر چنین سلولهایی یافت شود ، پزشک توصیه خواهد کرد تا ارزیابیهای دقیقی انجام شود.
در صورت غیرعادی بودن نتیجهی پاپ اسمیر پزشک به کمک وسیلهی ذرهبینی به نام کولپسکوپ بافت دهانهی رحم و واژن را معاینه مینماید. این فرایند را کولپسکوپی مینامند. همچنین ممکن است در طول این فرایند پزشک از قسمتهایی که غیرعادی به نظر میرسند نمونهبرداری کند. این نمونهها برای آنالیز و بررسیهای بیشتر به آزمایشگاه فرستاده میشوند.
خطا در نتیجهی تست پاپ اسمیر
پاپ اسمیر راه بی خطری برای غربالگری سرطان دهانه رحم است. اما عاری از خطا و عوارض نیست. ممکن است در این تست نتایج منفی کاذب نیز به دست آید و این به این معنا است که تست وجود هیچگونه سلول غیرعادی را نشان نداده درصورتیکه ممکن است فرد سلولهای غیر نرمال داشته باشد.
نتیجه منفی کاذب به این معنی نیست که اشتباهی رخداده است. در زیر به فاکتورهایی که ممکن است باعث نتایج منفی کاذب شوند اشارهشده است:
• جمعآوری ناکافی سلولها
• تعداد کم سلولهای غیر نرمال
• وجود خون یا التهاب که سلولهای غیر نرمال را پنهان میکند.
اگرچه ممکن است در طول این آزمایش سلولهای غیر نرمال مشخص نشوند، اما زمان به نفع شماست. معمولاً ایجاد سرطان دهانه رحم چندین سال به طول میانجامد و اگر یک تست نتواند وجود سلولهای غیر نرمال را تشخیص دهد، در تست بعدی احتمال تشخیص این سلولها وجود دارد.
چه کسانی میتوانند دیگر تست پاپ اسمیر انجام ندهند؟
در برخی شرایط پزشک و بیمار او تصمیم میگیرند که انجام پاپ اسمیر را متوقف کنند:
بعد از انجام هیسترکتومی
هیسترکتومی به جراحی برداشت کامل رحم به همراه دهانهی آن اشاره دارد. بیمار باید بعد از برداشتن رحم خود بهصورت کامل از پزشک در خصوص ادامه تست پاپ اسمیر سؤال نماید. اگر برداشتن رحم فرد بنا به دلایل غیر سرطانی مانند فیبروم رحم باشد وی دیگر نیازی به ادامهی تست پاپ اسمیر نخواهد داشت. اما اگر برداشتن رحم به دلیل وجود سرطان یا وجود سلولهای سرطانی در دهانهی آن باشد توصیه میشود تا بهصورت مرتب تست پاپ اسمیر را ادامه دهد.
افزایش سن
پزشکان موافقاند که زنان بالای ۶۵ سالی که نتیجهی تستهای پاپ اسمیر قبلی آنها منفی بوده است میتوانند انجام این آزمایش را متوقف کنند. فرد باید در خصوص این موارد با پزشک خود مشورت نموده و بر اساس فاکتورهای خطر و منافع خود بهترین تصمیم را بگیرد.
خطرهای تست پاپ اسمیر
معمولاً تست پاپ اسمیر هیچگونه عارضهای ایجاد نمیکند اما ممکن است فرد بعد از انجام این تست کمی درد و خونریزی داشته باشد. همچنین ممکن است بعد از انجام این آزمایش فرد در پهلوها و لگن خود احساس درد و ناراحتی کند و یا دچار گرفتگی در پهلوها و خونریزی واژن شود.
منبع: سایت دکتر سولماز محمدی، متخصص زنان، زایمان و نازایی