در بعضی موارد، چانه ممکن است به دلیل وجود اشکال در فک پایین، خیلی کوچک باشد. در این موارد اشکالات دیگری مانند تنظیم نبودن دندانهای فک بالا و پایین نیز وجود دارد . اشکالات ساختمانی فک با درمان وسیع تر که جراحی فک می باشد، اصلاح می شود و به دلیل درگیر بودن دندانهای فک بالا و پایین و ساختمانهای مربوط به آنها، این نوع جراحی به همکاری دندانپزشک و جراح فک نیاز دارد.
جراحی چانه به دو صورت استئوتومی استخوان چانه ( Genioplasty ) و جاگذاری پروتز انجام می شود . گذاشتن پروتز تنها در صورت رشد کم چانه قابل استفاده است ولی تکنیک استئوتومی در افزایش رشد یا کاهش رشد در تمام ابعاد و همچنین درمان عدم تقارن کاربرد دارد . در مطالعات انجام شده درصد رضایت بیماران از نتایج استئوتومی بیشتر از پروتز چانه بوده است
عمل جراحی جلو آوردن چانه
این عمل به دو صورت قابل انجام است:
در روش اول، شکل و موقعیت یک چانه کوچک، با استفاده از مواد قابل کارگذاری (قرار دادن ایمپلنت چانه) که جنس آنها از یک نوع پلاستیک خاص است و همانند بافتهای طبیعی بدن به نظر می رسد، اصلاح می شود. ایمپلنت های چانه در اشکال و ابعاد مختلف وجود دارند که انتخاب آنها توسط جراح، براساس شکل چانه و میزان اصلاح مورد نیاز، تعیین می شود. برش را می توان در داخل دهان، بین لب پایین و لثه انجام داد و یا آن را در شیار زیر چانه قرار دارد. سپس جراح یک فضای کوچک در چانه ایجاد می کند، پروتز را در داخل آن قرار می دهد، برش را بخیه می زند و پانسمان کوچکی روی چانه قرار می دهد. این عمل یک جراحی نسبتا کوچک است که می تواند یک تغییر بزرگ در نتیجه کلی جراحی ایجاد نماید و به جراح امکان می دهد که با انجام عمل کوچکتر روی بینی، یک هماهنگی زیبا در صورت ایجاد نماید.
در روش دوم، استخوان چانه بریده می شود و در موقعیتی عقب تر ثابت می شود. این عمل نسبتا وسیعتر می باشد ولی قادر به اصلاح اختلالات وسیعتر چانه می باشد.
عمل جراحی عقب بردن چانه
چانه ای که خیلی برجسته است را نیز می توان با عمل مشابهی بنام منتوپلاستی کاهش دهنده اصلاح کرد. یک برش زیر چانه داده می شود و یک وسیله ای مانند دریل دندانپزشکی برای برداشتن قسمتهای کوچکی از استخوان اضافه بکار برده می شود و یا با بریدن استخوان و ثابت کردن آن در موقعیتی عقبتر از وضعیت اولیه، چانه جلو آمده را اصلاح نمود.
اقدامات لازم پس از عمل جراحی چانه
- ممکن است مختصری تورم یا احساس کشش روی چانه داشته باشید. در روزهای اول بعد از عمل باید از غذاهایی که نیاز به جویدن دارند، استفاده ننمایید.
- بیشتر تورم طی شش هفته از بین می رود و شما می توانید از ظاهر جدید خود لذت ببرید.
- درد در اطراف چانه ممکن است وجود داشته باشد و نتوانید دهان خود را خیلی خوب باز کنید ولی بزودی برطرف خواهد شد.
- پانسمان چانه به مدت سه روز برای ثابت نگه داشتن ایمپلنت نگه داشته می شود.
- در مواردی که استخوان بریده می شود، پانسمان برای پنج روز نگه داشته می شود و بیمار باید به مدت دو هفته فقط از غذاهای نرم استفاده نماید.
- معمولا پس از ده روز شما قادر به انجام فعالیت های طبیعی خود خواهید بود.
- افرادی که نیازمند جراحی پروتز چانه هستند
- جراحی پروتز چانه از نظر درمانی برای کسانی انجام می شود که چانه عقب رفته ای دارند و بعد از این عمل، ابعاد اجزای صورتشان هماهنگ تر می شود. اولین قدم ما بررسی زوایای فکی و وضعیت قرارگیری دندان های بالا و پایین روی هم است. مثلا اگر دندان های فک پایین خیلی عقب تر از دندان های فک بالا باشد، جراحی پروتز چانه تاثیری روی وضعیت بیمار ندارد. اگر زاویه های مورد نظر ما در ناحیه فک مشکلی نداشتند، می توانیم کوچکی چانه را با روش های جایگذاری پروتز بر چانه بیمار جبران کنیم.
سن مناسب برای جراحی ایمپلنت چانه
بیمار کاندید جراحی ایمپلنت چانه باید رشد فکی کاملی داشته و به مرحله تثبیت وضعیت فکی رسیده باشد. حال اگر بیمار میانسال است و با توجه به اطلاع رسانی های گسترده امروزی به این جراحی علاقه مند شده اما نمی داند که از نظر سنی کاندید مناسبی هست یا خیر باید بگویم که ما جراحان برای این جراحی حد بالای سنی را نمی بینیم اما دقت می کنیم که بیمار در وضعیت مناسبی تصمیم به این جراحی گرفته و همسر او هم نسبت به این تصمیم راضی باشد.
دلیل افزایش جراحی چانه در جامعه
عمده ترین علت را می توان در تغییر ارزش های مورد توجه برخی افراد جامعه دانست. برخی مردم، این روزها تاییدشدن و مورد توجه قرار گرفتن را در داشتن چهره مد روز می دانند که ریشه یابی و تحلیل آن در این گفت وگو نمی گنجد. فرم دادن به اجزای بدن، علم تخصصی و تجربه لازم دارد و جراح باید بتواند ضمن ایجاد شکلی مناسب، سلامت اعصاب و دیگر بافت های ناحیه را حفظ کند.