حتما در آزمایش های خود یا اطرافیان خون با CBC رو به رو شده اید؟ آیا برایتان سوال است که این آزمایش چیست و چه مواردی را مورد بررسی قرار می دهد؟ در این مطلب مفید قصد داریم تا شما را با این آزمایش مهم و رایج آشنا کنیم.

شمارش کامل خون (CBC) چیست؟

شمارش کامل خون (CBC) آزمایشی است که سلول های تشکیل دهنده خون یعنی گلبول های قرمز خون، گلبول های سفید خون و پلاکت ها را شمارش می کند. پزشک ممکن است CBC را به عنوان بخشی از معاینه معمول یا موارد زیر توصیه کند:

• کم خونی را بررسی کنید، وضعیتی که باعث می شود تعداد گلبول های قرمز خون شما کمتر از حد معمول باشند.
• دریابید که آیا مشکل سلامتی دیگری دارید یا علائمی مانند ضعف، تب، کبودی یا احساس خستگی را توضیح دهید.
• مراقب وضعیت خون باشید.
• ببینید چگونه داروها، شرایط پزشکی یا درمان هایی مانند شیمی درمانی بر خون شما تأثیر می گذارند.

CBC چگونه انجام می شود؟

اگر CBC تنها آزمایش خون شما است، می توانید مانند معمول غذا بخورید و بنوشید.
شما برای این آزمون نیاز نیست کار خاصی انجام دهید و فقط چند دقیقه طول می کشد. یک پرستار یا متخصص آزمایشگاه با قرار دادن یک سوزن در ورید بازوی شما نمونه ای از خون را دریافت می کند. بعد از آن، می توانید روال عادی خود را در پیش بگیرید. آن ها خون را برای بررسی به آزمایشگاه می فرستند.
این آزمایش می تواند اطلاعات زیادی در مورد سلامت کلی شما به پزشک بدهد. موارد زیر مورد اندازه گیری قرار می گیرند:

• گلبول های سفید خون (WBCs)

  گلبول های سفید به بدن شما در مبارزه با میکروب ها کمک می کنند. اگر تعداد زیادی از آن ها وجود دارند، می توانند نشانه ای از التهاب، عفونت، واکنش پزشکی یا بیماری دیگری باشد. اگر کم باشند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای عفونت باشید. یک دارو، عفونت ویروسی یا بیماری مغز استخوان نیز می تواند باعث شمارش کم شود.

• گلبول های قرمز خون (RBC)

  گلبول های قرمز علاوه بر اینکه اکسیژن را به سراسر بدن شما می رسانند، می توانند کمک موثری در حمل دی اکسید کربن نیز داشته باشند. اگر تعداد گلبول های قرمز شما بسیار پایین باشد، ممکن است دچار کم خونی یا بیماری دیگری باشید.

• هموگلوبین

  این پروتئین در خون وجود داشته و سبب نگهداشتن اکسیژن می شود.

• هماتوکریت (Hct)

  این آزمایش نشان می دهد که چقدر خون شما از گلبول های قرمز تشکیل شده است. نمره پایین ممکن است نشانه عدم آهن کافی باشد، ماده معدنی که به بدن شما در ساخت گلبول های قرمز کمک می کند. نمره بالا می تواند به معنی کم آبی بدن یا بیماری دیگری باشد.

• میانگین حجم حلقوی (MCV)

  این اندازه متوسط گلبول های قرمز خون شما است. اگر بزرگتر از حد معمول باشند، MCV شما بالاتر خواهد بود. اگر سطح ویتامین B12 یا فولات در بدن شما پایین باشد، این اتفاق می افتد. اگر گلبول های قرمز خون کوچکتر باشند، ممکن است دچار نوعی کم خونی باشید.

• پلاکت ها

  پلاکت ها کمک موثری در لخته شدن خون دارند.

نتایج CBC

هنگامی که گزارش خود را دریافت می کنید، دو ستون مشاهده می کنید: یک محدوده مرجع و نتایج شما.
اگر نتایج شما در محدوده مرجع باشند، طبیعی تلقی می شوند. اگر نتایج شما از قسمت مرجع بالاتر یا پایین تر باشند، غیر طبیعی است. کم خونی خفیف یکی از شایع ترین دلایلی است که ممکن است نتایج شما از بین برود.
هر آزمایشگاهی روش های متفاوتی برای مطالعه خون دارد. به همین جهت محدوده مرجع بستگی به آزمایشگاهی دارد که آزمایش خون شما را انجام می دهد. همچنین بر اساس مواردی است که می تواند بر خون شما تأثیر بگذارد مانند سن، جنس و میزان ارتفاع از سطح دریا.
به طور کلی محدوده مرجع عبارتند از:

• گلبولهای سفید خون: 4500 تا 11000 سلول در هر میکرولیتر (سلول/میکرولیتر)
• گلبول های قرمز خون: 4.5 میلیون تا 5.9 میلیون سلول/میکرولیتر برای مردان؛ 4.1 تا 5.1 میلیون سلول/میلی لیتر برای زنان
• هموگلوبین: 14 تا 17.5 گرم در دسی لیتر (گرم/دسی لیتر) برای مردان؛ 12.3 تا 15.3 گرم/دسی لیتر برای زنان
• هماتوکریت: 41.5 تا 50.4 درصد برای مردان؛ 35.9٪ تا 44.6٪ برای زنان
• میانگین حجم حلقوی: 80 تا 96
• پلاکت ها: 150،000 تا 450،000 پلاکت در میلی لیتر

چه چیز دیگری ممکن است CBC من به من بگوید؟

پزشک ممکن است نتایج بیشتری را برای آگاهی از بیماری یا بیماری خونی تجویز کند، از جمله:

• میانگین هموگلوبین بدنی (MCH)

  این آزمایش میزان هموگلوبین موجود در گلبول قرمز معمولی شما را نشان می دهد.

• میانگین غلظت هموگلوبین بدنی (MCHC)

  این میزان غلظت هموگلوبین را در مقدار مشخصی از خون اندازه گیری می کند.

• عرض توزیع گلبول قرمز (RDW)

  این نشان می دهد که اندازه گلبول های قرمز خون شما چقدر متفاوت است.

• تعداد رتیکولوسیت ها

  این آزمایش تعداد گلبول های قرمز جدید بدن شما را اندازه گیری می کند.

• میانگین حجم پلاکت (MPV)

  این نتیجه اندازه متوسط پلاکت های خون شما را نشان می دهد.

• عرض توزیع پلاکت (PDW)

  این نشان می دهد که اندازه پلاکت های شما چقدر متفاوت است.

• افتراق گلبولهای سفید

  پنج نوع گلبول سفید وجود دارد: بازوفیل، ائوزینوفیل، لنفوسیت، مونوسیت و نوتروفیل. این آزمون نشان می دهد که از هر کدام چند نوع دارید.